گواهی تدریس علامه مجلسی به محمد جیلینحوه تکثیر کتاب‌های علمی، تدریس و مصون نگهداشتن آن‌ها از جعل و تحریف، یکی از مهمترین دغدغه‌های دانشمندان دینی بوده است. آن‌ها برای این منظور، از روشی استفاده نموده‌اند که در اصطلاح کتابشناسی به آن "بلاغ" یا "انها" گفته می‌شود. بلاغ دستخطی از استاد بود که در نسخه نوشته می‌شد و به‌وسیله آن گواهی، شرکت شاگرد در درس را تایید می‌گردید و ضمناً صحّت نسخه نیز تایید می‌گشت؛ بنابراین "بلاغ" هم گواهی تحصیلی بود و هم نشان صحّت نسخه به‌شمار می‌رفت. اساتید در هر نسخه علامت بلاغ‌های متعددی می‌نوشتند و در پایان نسخه یا پایان بخش‌های کتاب در ضمن بلاغ‌ها برای شاگرد اجازه نقل حدیث و روایت را به‌نحو عموم یا درباره آن اثر یا آثاری خاص صادر می‌کرد که این اجازه گواهی علمی برای آن شاگرد در اعتبار روایت‌ها و استنادهایش به شمار می‌آمد. در این مقاله گواهی درسی علّامه مجلسی برای شاگردش محمدشریف جیلی بررسی می‌شود. ۱ - شخصیت محمد جیلیمتن درسی: من لا یحضره الفقیه؛ تاریخ پایان درس: اواسط ربیع الثانی ۱۰۷۲ق. محل تحریر گواهی: در آغاز جزء چهارم باب جمل من مناهی النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم)؛ ضمیمه گواهی: اجازه به شاگرد مولانا محمد شریف جیلی نسخه‌ای از من لایحضره الفقیه را تحریر و در روز سه‌شنبه ۲۱ جمادی الاول ۱۰۷۰ق به اتمام رسانده و در نزد علامه مجلسی خوانده و علامه برای وی، در اواسط ربیع الثانی ۱۰۷۲ق، در آغاز جزء چهارم باب جمل من مناهی النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) اجازه نقل روایت نوشته است. نام مجیز در ترقیمه نسخه که خود وی نوشته «شریف بن محمّد جیلی» تحریر شده، امّا علامه در اجازه‌اش از وی با عنوان محمّد شریف جیلی یاد کرده است. ۲ - متن گواهیمتن گواهی: بسم الله الرحمن الرحیم. انهاه المولی الفاضل الصالح البارع الذکی مولانا محمّد شریف الجیلی سماعاً و تحقیقاً و ضبطاً فی مجالس آخرها اواسط شهر ربیع الثانی لسنة اثنی و سبعین و الف و اجزت له دام تاییده ان یروی عنی ما سمعه منی باسانیدی المتصیة الی الائمة الهادیة. (سلام‌الله‌علیها) نمقه الخاطی محمد باقر بن محمّد تقی عفی عنهما بالنبی و آله الهدی. [۱]
فهرست کتب خطی کتاب‌خانه مرکزی و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، ج۴، ص۵۷۹، نسخه ش۱۷۵۶۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعصدرایی خویی، علی، مجله حدیث حوزه، برگرفته از مقاله «شانزده گواهی تدریس از علّامه مجلسی»، سال اوّل، شماره یک، زمستان ۱۳۸۹. رده‌های این صفحه : اجازه‌های نقل روایت | شاگردان علامه مجلسی | علامه مجلسی | گواهی‌های علمی | مباحث حدیثی
|